Gebelikte İdrarda Eritrosit (Kırmızı Kan Hücresi) Yüksekliği (Hematüri)
Gebelik döneminde yapılan idrar tahlillerinde bazen eritrosit (kırmızı kan hücresi) seviyelerinin normalden yüksek olduğu görülebilir. Bu duruma "hematüri" adı verilir. Gebelikte hematüri çoğunlukla geçici ve zararsız nedenlerle ortaya çıkabilse de, bazen altta yatan ciddi bir tıbbi durumun işareti de olabilir. Bu nedenle mutlaka doktor tarafından değerlendirilmelidir.
Gebelikte İdrarda Eritrosit Yüksekliğinin Yaygın ve Genellikle Zararsız Nedenleri
- Fizyolojik Değişiklikler: Gebelikte böbreklerden süzülen kan miktarı ve böbrek fonksiyonları artar. Aynı zamanda büyüyen rahim, idrar yollarına ve mesaneye baskı yapabilir. Bu baskı, idrar yollarında hafif kanamalara ve sonuç olarak idrarda mikroskobik düzeyde eritrosit görülmesine neden olabilir. Bu durum genellikle önemli bir soruna işaret etmez.
- İdrar Yolu Enfeksiyonu (İYE): Gebelikte sık görülen bir durumdur. Hormonal değişiklikler ve genişleyen rahmin mesaneye baskısı nedeniyle idrar yolu enfeksiyonlarına yatkınlık artar. Enfeksiyon, mesane veya idrar yollarında tahriş ve iltihaplanmaya bağlı kanamaya yol açarak idrarda eritrosit görülmesine neden olur.
- Vajinal Kanamanın İdrar Örneğine Bulaşması: Özellikle gebeliğin erken dönemlerinde görülen implantasyon (yerleşme) kanaması veya diğer nedenlerle oluşan vajinal kanama, idrar örneği alınırken numuneye karışabilir ve yanlışlıkla idrarda eritrosit varlığı şeklinde yorumlanabilir.
- Yoğun Egzersiz: Ağır fiziksel aktivite bazen idrarda geçici kan hücresi görülmesine sebep olabilir.
Gebelikte İdrarda Eritrosit Yüksekliğinin Daha Ciddi Olabilecek Nedenleri
- Böbrek Taşı: Böbreklerde veya idrar yollarında bulunan taşlar, bu dokuları zedeleyerek kanamaya neden olabilir. Gebelikte böbrek taşı düşürmek oldukça ağrılı ve riskli bir durum olabilir.
- Böbrek Hastalıkları: Glomerülonefrit gibi böbrek filtreleme sistemini etkileyen hastalıklar idrarda kan ve protein çıkışına neden olabilir.
- Preeklampsi: Genellikle gebeliğin 20. haftasından sonra ortaya çıkan, yüksek tansiyon ve idrarda protein atılımı ile karakterize ciddi bir gebelik komplikasyonudur. İdrarda eritrosit görülmesi, preeklampsinin bir belirtisi olabilir.
- Mesane veya Böbrek Enfeksiyonu (Pyelonefrit): Basit bir idrar yolu enfeksiyonunun böbreklere sıçraması durumudur. Daha ciddi bir enfeksiyon olup, ateş, titreme ve yan ağrısı gibi belirtilerle birlikte idrarda kan görülebilir.
- İdrar Yollarında Travma veya Tümör: Çok daha nadir görülen nedenlerdir.
Belirtiler Nelerdir?
İdrarda eritrosit varlığı çoğu zaman "mikroskobik hematüri" şeklindedir, yani idrar çıplak gözle normal görünür ve sadece laboratuvar testi ile tespit edilir. Ancak, kanamanın miktarı fazla ise "gross (makroskobik) hematüri" ortaya çıkar ve idrar pembe, kırmızı veya kola renginde görülebilir. Aşağıdaki belirtiler eşlik ediyorsa, acil tıbbi yardım alınması gerekir: - İdrarın kırmızı, pembe veya kahverengi olması
- İdrar yaparken yanma veya ağrı
- Sık idrara çıkma ihtiyacı
- Karın alt bölgesinde veya yanlarda şiddetli ağrı
- Ateş ve titreme
- Mide bulantısı ve kusma
- Yüksek tansiyon
- Yüzde, ellerde ve ayaklarda ani şişlik (ödem)
Tanı ve Tedavi
- Tanı: Doktorunuz öncelikle detaylı bir idrar tahlili (tam idrar tahlili) ve idrar kültürü isteyecektir. Enfeksiyon varlığını araştıracaktır. Gerekirse, gebeliğe uygun ultrasonografi gibi görüntüleme yöntemleri veya kan testleri ile böbrek fonksiyonları değerlendirilebilir.
- Tedavi: Tedavi, altta yatan nedene bağlıdır.
- Enfeksiyon varsa, gebelikte kullanımı güvenli olan antibiyotiklerle tedavi edilir.
- Böbrek taşı için genellikle ağrı kesici tedavi ve bol sıvı tüketimi önerilir, çoğu taş kendiliğinden düşer. Çok nadir durumlarda müdahale gerekebilir.
- Preeklampsi teşhisi konulursa, yakın takip, tansiyon kontrolü, istirahat ve gerekirse hastanede yatış ve doğumun planlanması gerekebilir.
- Basit fizyolojik nedenlerde ise genellikle herhangi bir tedavi gerekmez, sadece takip yeterlidir.
Sonuç
Gebelikte idrarda eritrosit görülmesi yaygın bir bulgudur ve paniğe kapılmamak gerekir. Ancak, bu durumun nedenini belirlemek ve olası ciddi sorunları ekarte etmek için mutlaka kadın hastalıkları ve doğum uzmanınıza başvurmalısınız. Doktorunuz gerekli tetkikleri yaparak size en uygun yönlendirme ve tedaviyi sağlayacaktır. |
