Gebelik kolestazı hangi belirtilerle kendini gösterir?

Gebelik kolestazı, gebelik sırasında ortaya çıkan ve safra akışının bozulması sonucu meydana gelen bir durumdur. Bu hastalık, genellikle gebeliğin üçüncü trimesterinde (son üç ayında) ortaya çıkar ve anne adayında çeşitli rahatsız edici belirtilere yol açabilir. Kolestaz, safra asitlerinin kan dolaşımına geçmesiyle karakterizedir ve bu durum hem anne hem de fetus için potansiyel riskler taşıyabilir.

Gebelik kolestazının en belirgin belirtileri şunlardır:

• Kaşıntı: Genellikle el ve ayaklarda başlayan, daha sonra tüm vücuda yayılan yoğun bir kaşıntıdır.
• Yorgunluk: Anne adayında aşırı yorgunluk ve halsizlik hissi olabilir.
• İştahta azalma: Bazı kadınlar, kolestaz nedeniyle iştah kaybı yaşayabilirler.
• Renk değişikliği: Ciltte ve göz akında sararma (sarılık) görülebilir.
• Karın ağrısı: Özellikle sağ üst kadranda rahatsızlık hissi duyulabilir.

Kaşıntı, gebelik kolestazının en belirgin ve rahatsız edici belirtisidir. Genellikle geceleri daha da artar ve hastaların uyku düzenlerini olumsuz etkileyebilir. Kaşıntının nedeni, safra asitlerinin kanda birikmesi ve sinir uçlarını刺激 etmesidir. Bu durum, özellikle el ve ayaklarda yoğun olarak hissedilirken, zamanla tüm vücuda yayılabilir.

Gebelik kolestazının tanısı, genellikle klinik belirtiler ve laboratuvar testleri ile konulur. Tanıda kullanılan yöntemler şunlardır:

• Kan Testleri: Safra asitleri, karaciğer enzimleri ve bilirubin seviyeleri ölçülerek kolestazın varlığı tespit edilir.
• Hastanın Geçmişi: Anne adayının tıbbi öyküsü ve belirtileri detaylı bir şekilde değerlendirilir.
• Ultrasonografi: Safra kesesi ve karaciğerde herhangi bir anormallik olup olmadığı incelenir.

Gebelik kolestazı, hem anne hem de fetus için bazı riskler taşıyabilir. Bu riskler arasında:

• Prematüre doğum: Kolestazı olan kadınlarda doğumun erken gerçekleşme ihtimali artar.
• Fetal stres: Anne karnındaki bebeğin oksijen seviyelerinde düşüş görülebilir.
• Doğum sonrası kanama: Kolestaz sonrası doğumda kanama riski artabilir.

Gebelik kolestazının tedavisi, belirtilerin hafifletilmesi ve fetal sağlığın korunması üzerine odaklanır. Uygulanan tedavi yöntemleri şunlardır:

• İlaç Tedavisi: Antihistaminikler ve safra asidi bağlayıcı ilaçlar kaşıntıyı hafifletmek için kullanılabilir.
• Beslenme Düzeni: Düşük yağlı bir diyet önerilebilir; bu, safra asitlerinin birikimini azaltabilir.
• Yakından İzleme: Gebeliğin ilerleyen dönemlerinde fetal durum sıkı bir şekilde izlenir.

Gebelik kolestazı, gebelik sürecinde karşılaşılabilecek önemli bir durumdur ve belirtilerinin farkında olunması, erken tanı ve tedavi açısından kritik öneme sahiptir. Anne adaylarının bu tür belirtiler yaşaması durumunda mutlaka bir sağlık profesyoneline danışmaları gerekmektedir. Kolestazın yönetimi, hem anne hem de bebek sağlığının korunması açısından büyük önem taşımaktadır.